Jaguar E-type koeler
Ford Consul Corsair 2 deurs De Luxe (1964, 97.000 km), VW Kever 1303 Karmann cabrio (1973, (1?)16300 km).
Eigenaar: Hans Borgonjen Beroep: gepensioneerd Vorig verslag:K&T 233
Hans is uitgebreid bezig met het verbeteren en testen van de koeling van zijn oldtimer, een Jaguar E-type. Deze keer onderzoekt hij of het monteren van een steenvanger nadelig of juist gunstig is voor de koeling omdat deze de ruimte om de radiator afsluit en er geen lek lucht ontstaat langs de radiator. De conclusie is dat het maar weinig uitmaakt.
De Jaguar E-type van de eerste serie (S1) staat bekend om koelproblemen, wat ik verbeterd heb door een CoolCat fan te monteren (zie K&T 226 van januari). In ‘Waar Gebeurd’ van K&T 231 meldde ik dat de headertank daarbij tot een verrassing leidde. In K&T 233 heb ik de thermostaat beschreven. Nu in ‘deel 4’ (en laatste) van de koeling-verbeteren-ervaringen het wel of niet afsluiten van de ‘leklucht’ langs de radiator.
Wat bij de koeling van deze oldtimer Jaguar E-type (naast uiteraard een goed koelwatersysteem) essentieel is, is de hoeveelheid lucht die er door de radiator gaat; dus ook hoeveel er níet door heen gaat omdat er lucht langs de radiator gaat i.p.v. er door heen. Immers hoe meer lucht door de radiator, des te beter de koeling.
De ‘steenvanger’ die bij een oldtimer Jaguar E-type voor de radiator zit om deze te beschermen, heeft mij wat hoofdbrekens gekost: wel of niet doen? Het frame hiervan sluit de open ruimte aan de bovenkant van de radiator af middels de bolling op het frame (die overeenkomt met de bolling van de motorkap) plus afdichtstrip tussen frame en motorkap. Ook de zijkanten van het frame sluiten het lekken langs de radiator (grotendeels) af. Conclusie: door deze constructie van de steenvanger is er minder ‘lek lucht’, dus meer lucht door de radiator en dus betere koeling. Het is duidelijk dat oldtimer Jaguar dit destijds bewust zo ontworpen heeft.
Omdat bij mij de extra fan oorspronkelijk aan de voorkant zat (zie K&T 226), kon ik geen steenvanger om deze oldtimer monteren omdat de steenvanger zo dicht tegen de radiator zit, dat er geen ruimte overblijft voor een fan. Nu de Kenlowe fan weg is, past de steenvanger dus wel weer. Maar voordat ik de steenvanger heb gemonteerd, heb ik eerst gecheckt hoeveel het beter afsluiten van de 'lek gaten' tot betere koeling leidt. Dit heb ik gedaan door met een speciale schuimrubber strook van een oldtimer Jaguar E-type S2 de opening bij de motorkap af te sluiten die normaal door de steenvanger word afgedicht. Ook heb ik de zijkanten van de radiator afgedicht. Toen het een keer zo’n 28 graden was en het koelvermogen dus kritischer wordt, heb ik met deze afdichtingen gesimuleerd dat de radiator net zo afgesloten wordt als door het frame van de steenvanger. De test liet zien dat de koelvloeistof in het begin zo’n 75-77 graden was, maar na 10-15 km begon deze langzaam op te lopen tot ruim 85 gr toen de olie heet werd. Ik heb de proef 3x herhaald, afwisselend met en zonder afdichting, steeds constant rijdend met 2500 t/m. Het resultaat was geen meetbaar verschil!
Als het weinig verbetering geeft, kan het weglaten van de stenenvanger ook voordelen hebben: er zijn vaak problemen met bobines die kapot gaan en waarvan het verhaal gaat dat die achter de headertank te heet worden (later zijn ze ook op een andere plek gemonteerd). Koele lucht die zonder het afsluiten van de motorkap bult door de steenvanger over de bovenkant van de radiator via de motorkap bult over de bobine gaat, is dan denk ik best gunstig. Ik heb ook nog nooit last van vapourlock gehad; wellicht ook door extra koele lucht over de carburateurs? Ook voor de cilinderkop van deze Jaguar E-type (m.n. uitlaatspruitstuk) is het denk ik wel goed dat die wat koele lucht krijgt? De (zwarte !!) motorkap van deze Jaguar E-type zal ook iets koeler blijven door de ‘koude lek lucht’ langs de bult van het middenpaneel. Bij racers zie je wel dat de ‘luchthapper’ naar de kachel eraf is: dat geeft natuurlijk best aardig wat koele lucht in de motorruimte via het linker luchtkanaal.
NB: Je zou je voor kunnen stellen dat bij het ontbreken van de steenvanger er niet alleen koele lucht over bobine + bougie kabels gaat, maar ook regen bij een erge bui (en daardoor ontstekingsproblemen?). Ik heb echter een keer in een enorme plensbui stevig doorgereden (om er zo snel mogelijk weer uit te zijn) en geen enkel probleem
Als het toch geen merkbaar verschil maakt, heeft het dan geen zin om de steenvanger weg te laten met het voordeel dat er koele lucht aan de bovenkant van de radiator ‘lekt’? Als alle lucht namelijk door de radiator gaat, is deze immers al fors opgewarmd door de radiator en wordt het onder de motorkap dus heter dan bij ‘koele lucht lekkage’ langs de radiator.
Maar de steenvanger hoort van origine wel in een oldtimer Jaguar E-type (en ik streef originaliteit na) en beschermt tenslotte de radiator tegen steenslag. Ik moest dus de steenvanger nadien monteren. Ik was bang dat ik het frame van deze oldtimer lastig in de motorkap kon krijgen, maar dat viel erg mee; wel voor alle zekerheid doeken om het frame gedaan omdat het er wel strak ingaat en ik bang was voor beschadigingen aan de binnenkant van de motorkap. Omdat ik, zoals hierboven gemeld, zonder steenvanger nog nooit problemen heb gehad met te hete bobine of een vapourlock, heb ik als compromis de steenvanger gemonteerd in de laagste stand die de montage mogelijk maakte en ook zonder de extra afdichting zodat ik toch nog wat koele ‘lek lucht’ over houd. Het geheel is nu origineler, dat wil zeggen met steenvanger en een enkele fan die op de originele plek zit. De koeling is daarbij uitstekend en er is geen extra belasting voor de accu en dynamo omdat de CoolCat maar 6 ampère trekt (Kenlowe fan 20 !!).
(Verschenen in Klassiek & Techniek 236)
